Nghe danh khách sạn cửa lò đã lâu nhưng cứ nghĩ cuộc thế , sự nghiệp , thói chơi ngông hoang tàn của con người này phần lớn do thêu dệt , đồn thổi. Chỉ khi về Bạc Liêu , đặt chân đến Nhà Lớn ( nhà vườn của dòng tộc Trần Gia nằm tại Thị xã Bạc Liêu , nằm ven sông Bạc Liêu ) mới thấy hết cái sự “hoành tráng” một thời của vị đại công tử này. Cho đến bây giờ , cơ ngơi đồ sộ với những căn nhà vườn của Nhà ở ông hàng ngày soi bóng xuống sông Bạc vẫn khiến du khách choáng ngợp , trầm trồ khâm phục. Thật không ngờ , ngay từ năm 1919 , tại xứ Bạc Liêu còn nhiều mông muội ấy đã có một đại gia dám bỏ ra cả ngàn vạn ngân lượng xây dựng khu nhà vườn kiểu Tây này.

Công tử Bạc Liêu tên thật là Trịnh Gia Huy , sinh năm 1900 , trong Nhà ở có 7 anh chị em , là con thứ ba của vợ chồng ông Hội đồng Trịnh Trinh Trạch và bà Phan Thị Mùi. Đây là một dòng tộc nức danh giàu ở Nam Kỳ những năm đầu thế kỷ 20. Thống kê sơ bộ , dòng tộc này có tới hơn 100 nghìn ha lúa , 10.000 ha đồng muối , hàng loạt nhà máy xay xát , tầu bè để buôn bán gạo , xe hơi đời mới lúc đó và cả phi cơ ( người thứ hai mua phi cơ ở Việt Nam lúc đó sau vua Bảo Đại ). Công tử Bạc Liêu sớm được gửi đi học trường Tây và đi du học bên Pháp , chuyên ngành nông nghiệp. Khi về nước , ông trở nên nức danh nhất dòng tộc nhờ khả năng giao tiếp và cả các món ăn chơi khiến giới “quý tộc” Nam Kỳ lúc đó phải ngả mũ khâm phục. Cơ đồ dòng tộc Trịnh Gia bắt đầu suy tàn khi cách mạng tháng 8 thành công và chính thức kết thúc khi đất nước hoàn toàn giải phóng. Riêng công tử Bạc Liêu mất năm 1972 tại Sài Gòn , con cháu li tán bốn bề và cho đến nay , không có ai theo nghiệp kinh doanh , không một ai giàu. Nhà Lớn với các nhà vườn tại Thị xã Bạc Liêu của dòng tộc này cũng do nhà nước tiếp quản , số ruộng rẫy đồ sộ cũng đã bị chính quyền Nguyễn Văn Thiệu trưng dụng phục vụ chính sách mị dân “Người cày có ruộng” từ những năm sáu mươi của thế kỷ trước. Không ai giàu ba họ , câu tục ngữ này hoàn toàn đúng với công tử Bạc Liêu , đặc biệt là khi đất nước xảy ra quá nhiều biến cố… đất nước giải phóng , người nông dân Bạc Liêu hoàn toàn làm chủ trên chính mảnh ruộng mà nhiều kiếp trước tổ tiên họ phải chịu kiếp tá điền cho những đại điền chủ như công tử Bạc Liêu. Thiên hạ cũng đã quên đi dòng tộc Trịnh Gia và những dấu vết của họ trên mảnh đất này cho đến khi vị con trai thứ tư của công tử Bạc Liêu hiện ra thì nhiều câu chuyện về công tử Bạc Liêu mới được hé mở , kết thúc nhiều câu chuyện thú vị chung quanh con người này…

Những chuyện thế mà không phải vậy

Năm 2012 , dư luận cả nước lại được dịp bàn tán về công tử Bạc Liêu khi những thông cáo về ông Trịnh Đình Đức – con thứ tư công tử Bạc Liêu trở về tỉnh Bạc Liêu. Nhiều người tuy rằng ông Đức trở về đòi đất , hoàn nhà. Khi không đòi được thì xin tỉnh cấp nhà. Sự thật không phải như thế. Giờ đây , dinh thự của công tử Bạc Liêu đã thuộc quyền quản lý của nhà nước , trở nên một điểm du lịch nức danh của tỉnh , hàng ngày nườm nượp du khách. Đến đây , ai cũng muốn chứng kiến , mục sở thị sự giàu của công tử Bạc Liêu. Càng quyến rũ hơn khi họ được chính con trai của vị công tử này giới thiệu , kể chuyện về dòng tộc , người cha nức danh của mình. Ông Đức vì thế trở nên hướng dẫn viên du lịch.Ông được du khách mời cà phê , Chụp hình chung , người hào phóng biếu ông vài chục , vài trăm nghìn tiêu vặt.

Cũng giống như du lịch cửa lò khác , gặp ông Đức , điều đầu tiên chúng ta hỏilà sự thực về “mức độ” ăn chơi của công tử Bạc Liêu , về câu chuyện thú vị “đốt tiền” vì gái của vị công tử này. Tuy nhiên , câu hỏi của chúng ta đã làm người con trai hơn 70 tuổi này buồn , đòi hỏi phải sớm được giải quyết. “ Cha tôi ăn chơi thật. Cả đời ổng chỉ thích ăn chơi nhưng không hề có chuyện đem tiền đốt , đem tiền nấu chè như người ta từng đồn thổi ”- ông Đức khẳng định. Trong cuốn Công tử Bạc Liêu , nhà văn Nguyễn Hùng cũng xác nhận việc này. Ông Đức kể tiếp: “ Có một số người quở Công tử Bạc Liêu chơi ngông sắm phi cơ để khoe của nhưng họ không hiểu hết dụng ý của ông. Vốn đã đọc qua sách nông dân , với gia bản hơn 100 ngàn mẫu ruộng , nếu gặp phải nạn côn trùng hoành hành thì chỉ trong chớp mắt những cánh đồng lúa đều trụi lủi. Thành ra , chỉ có phi cơ mới có xác xuất nghênh chiến kịp. Về mặt văn hóa , ông có bản tính phong nhã , hào hoa , hào phóng. Sau 3 năm du học ở Pháp , ông rất xem trọng người phụ nữ vì đối với ông nam nữ đều đồng đẳng. Ở đồng bằng sông Cửu Long , ông là người đầu tiên khởi xướng cuộc thi hoa hậu. Vào những năm ấy ý tưởng của ông không phải ai cũng chấp thuận nên nhiều người nói ông có một cuộc sống không giữ phép tắc. Ông không dự khán bất kỳ một hoạt động chính trị nào. Năm 1947 , thời Việt Minh chống Pháp ông đã gặp bí thư Tỉnh Bạc Liêu và thực hiện việc giảm tô 50% cho nông dân , ủng hộ Việt Minh 13.000 giạ lúa , thuốc men và một số vải. Ông thực hiện cho đến Trọn kiếp với Việt Minh là không làm tay sai cho giặc. Ông bị bệnh già và mất năm 1974. Nói tóm lại cuộc thế ông như một câu chuyện thú vị , được không ít nhà văn viết thành sách nhưng chính yếu để bạn đọc biết đến ông. Riêng tôi là con trai rất kiêu hãnh về ông… ”

Theo ông Đức , công tử Bạc Liêu không phải chết trong hoàn cảnh thân tàn ma dại , vỡ nợ , phải đi xin ăn như nhiều thông cáo đã đăng tải. Đến khi chết , tuy không còn là đại điền chủ nhưng gia bản của dòng tộc Trần Gia vẫn còn khấm khá , đặc biệt là một món tiền đồ sộ gửi ở ngân hàng hàng tháng lấy lãi chia nhau. Bởi thế , càng không có chuyện ông ăn chơi trác táng đến phá sản… Nghe đến đây , chúng ta được dịp hiểu rõ hơn về vị công tử này. Còn chuyện đòi đất , ông Đức hoàn toàn phủ nhận. Ông cho biết công tử Bạc Liêu có 3 người vợ , hai người ở Việt Nam , một người là vợ Tây bên Pháp với cộng tất cả lại 7 người con , hiện nay chỉ còn 7 , một ở Pháp , một ở Mỹ. Tất thảy đều không giàu , thậm chí phần lớn còn nặng nhọc. Điển hình là ông Đức , có một người nử tử bệnh tê liệt không đi lại được , ông phải nuôi vợ con bằng nghề xe ôm. Trước kia ông Đức sống trên Sài Gòn. Khi về Bạc Liêu , ông được mời làm hướng dẫn viên du lịch trong chính dinh thự của tổ tiên mình. Bí thư Tỉnh ủy Bạc Liêu đã gặp ông và hứa sẽ tạo hoàn cảnh , cấp đất cho Nhà ở ông. Tuy nhiên , không hiểu vì lý do gì , đến nay Nhà ở ông chỉ mới được mượn nhà , chưa nhận được sổ đỏ. “ phụ tử tôi đều hợp nhất dinh thự này để cho nhà nước quản lý , không để rơi vào tay cá nhân chủ nghĩa. Báo cáo Nhà ở tôi hiến nhà đất cho nhà nước cũng không xác thực nhưng thời thế thay đổi , nhà nước quản lý cũng là phù hợp. Chúng tôi chỉ mong nơi đây mãi là di tích lịch sử ”- ông Đức tâm sự.

Được biết , hiện khách sạn cửa lò của công tử Bạc Liêu được tỉnh giao cho một doanh nghiệp tư nhân khai khẩn du lịch , trở nên điểm dừng chân chẳng thể thiếu đối với du khách khi đến với Bạc Liêu. Và như thế , tâm nguyện của con cháu công tử Bạc Liêu đã thành sự thực. Ông Đức mong muốn sẽ xây dựng , đăng ký riêng thương hiệu Công tử Bạc Liêu. Âu cũng là một ý hay – trước tiên đối với ngành du lịch. Quá khứ lịch sử với những con người nức danh đang và sẽ mãi là thứ Chia của cải vô chớ chi nhiều địa phương , nhà nước đã khai khẩn rất thành công. Cái tên Công tử Bạc Liêu đang đêm ngày góp phần đem lại sự giàu , thịnh vượng cho tỉnh thì thiết tưởng việc cấp sổ đỏ cho mảnh đất bốn chục mét vuông cho con trai vị công tử này đâu có phải là điều gì to tát?