Nghe danh khách sạn cửa lò đã lâu nhưng cứ nghĩ cuộc đời , sự nghiệp , thói chơi ngông hoang tàn của con người này phần nhiều do tô vẽ , đồn thổi. Chỉ khi về Bạc Liêu , đặt chân đến Nhà Lớn ( nhà vườn của dòng tộc Trần Gia nằm tại Thị xã Bạc Liêu , nằm bờ sông Bạc Liêu ) mới thấy hết cái sự “hoành tráng” một thời của vị đại công tử này. Tặng đến bây giờ , cơ ngơi khổng lồ với những căn nhà vườn của Nhà ở ông hàng ngày soi bóng xuống sông Bạc vẫn khiến du khách choáng ngợp , trầm trồ ngưỡng mộ. Thật không ngờ , ngay từ năm 1919 , tại xứ Bạc Liêu còn nhiều mông muội ấy đã có một đại gia dám bỏ ra cả ngàn vạn ngân lượng xây dựng khu nhà vườn kiểu Tây này.

Công tử Bạc Liêu tên thật là Trịnh Gia Huy , sinh năm 1900 , trong Nhà ở có 7 anh chị em , là con thứ ba của phu phụ ông Hội đồng Trịnh Trinh Trạch và bà Phan Thị Mùi. Đây là một dòng tộc nổi danh giàu có ở Nam Kỳ những năm đầu thế kỷ 20. Liệt kê sơ bộ , dòng tộc này có tới hơn 100 nghìn ha lúa , 10.000 ha đồng muối , hàng loạt nhà máy xay xát , tầu bè để bán buôn gạo , xe hơi đời mới Khi đó và cả máy bay ( người thứ hai mua máy bay ở Việt Nam Khi đó sau vua Bảo Đại ). Công tử Bạc Liêu sớm được gửi đi học trường Tây và đi du học bên Pháp , chuyên ngành nông nghiệp. Khi về nước , ông trở nên nổi danh nhất dòng tộc nhờ khả năng giao thiệp và cả các món ăn chơi khiến giới “quý tộc” Nam Kỳ Khi đó phải ngả mũ thán phục. Cơ nghiệp dòng tộc Trịnh Gia bắt đầu suy tàn khi cách mệnh tháng 8 thành công và chính thức chấm dứt khi núi sông tuyệt đối giải phóng. Riêng công tử Bạc Liêu mất năm 1972 tại Sài Gòn , con cháu li tán tứ phía và cho đến nay , không có ai theo nghiệp kinh doanh , không một ai giàu có. Nhà Lớn với các nhà vườn tại Thị xã Bạc Liêu của dòng tộc này cũng do quốc gia tiếp quản , số ruộng đất khổng lồ cũng đã bị chính quyền Nguyễn Văn Thiệu trưng dụng phục vụ chính sách mị dân “Người cày có ruộng” từ những năm sáu mươi của thế kỷ trước. Không ai giàu ba họ , câu tục ngữ này tuyệt đối đúng với công tử Bạc Liêu , đặc biệt là khi núi sông xảy ra lan tràn thặng dư biến cố… núi sông giải phóng , người nhà nông Bạc Liêu tuyệt đối làm chủ trên chính mảnh ruộng mà nhiều kiếp trước ông cha họ phải chịu kiếp tá điền cho những đại điền chủ như công tử Bạc Liêu. Thế gian cũng đã quên đi dòng tộc Trịnh Gia và những dấu vết của họ trên mảnh đất này cho đến khi vị nam tử thứ tư của công tử Bạc Liêu hiện ra thì nhiều câu chuyện về công tử Bạc Liêu mới được hé mở , chấm dứt nhiều giai thoại xung quanh con người này…

Những chuyện vậy mà không phải vậy

Năm 2012 , dư luận cả nước lại được dịp bàn tán về công tử Bạc Liêu khi những thông cáo về ông Trịnh Đình Đức – con thứ tư công tử Bạc Liêu trở về tỉnh Bạc Liêu. Nhiều người tuy rằng ông Đức trở về đòi đất , a hoàn nhà. Khi không đòi được thì xin tỉnh cấp nhà. Sự thật không phải như thế. Giờ đây , dinh thự của công tử Bạc Liêu đã thuộc quyền quản lý của quốc gia , trở nên một điểm du lịch nổi danh của tỉnh , hàng ngày tấp nập du khách. Đến đây , ai cũng muốn chứng kiến , mục sở thị sự giàu có của công tử Bạc Liêu. Càng hấp dẫn hơn khi họ được chính nam tử của vị công tử này giới thiệu , thuật lại về dòng tộc , người cha nổi danh của mình. Ông Đức vì thế trở nên chỉ dẫn viên du lịch.Ông được du khách mời cà phê , chụp ảnh chung , người phóng khoáng biếu ông vài chục , vài trăm nghìn tiêu vặt.

Cũng giống như du lịch cửa lò khác , gặp ông Đức , điều hàng đầu chúng tôi hỏilà sự thực về “mức độ” ăn chơi của công tử Bạc Liêu , về giai thoại “đốt tiền” vì gái của vị công tử này. Tuy nhiên , câu hỏi của chúng tôi đã làm người con trai hơn 70 tuổi này buồn , đòi hỏi phải sớm được giải quyết. “ Cha tôi ăn chơi thật. Cả đời ổng chỉ thích ăn chơi nhưng không hề có chuyện đem tiền đốt , đem tiền nấu chè như người ta từng đồn thổi ”- ông Đức khẳng định. Trong cuốn Công tử Bạc Liêu , nhà văn Nguyễn Hùng cũng xác nhận việc này. Ông Đức kể tiếp: “ Có một số người quở Công tử Bạc Liêu chơi ngông sắm máy bay để khoe của nhưng họ không hiểu hết dụng ý của ông. Vốn đã đọc qua sách nhà nông , với gia tư hơn 100 ngàn mẫu ruộng , nếu gặp phải nạn côn trùng hoành hành thì chỉ trong nháy mắt những cánh đồng lúa đều trụi lủi. Thành thử , chỉ có máy bay mới có xác xuất nghênh chiến kịp. Về mặt văn hóa , ông có bản tính phong nhã , hào hoa , phóng khoáng. Sau 3 năm du học ở Pháp , ông rất xem trọng người phụ nữ vì đối với ông nam nữ đều bình đẳng. Ở bình nguyên sông Cửu Long , ông là người hàng đầu đề xướng cuộc thi hoa hậu. Vào những năm ấy ý tưởng của ông không phải ai cũng chấp thuận nên nhiều người nói ông có một cuộc sống không giữ phép tắc. Ông không tham dự bất kỳ một hoạt động chính trị nào. Năm 1947 , thời Việt Minh chống Pháp ông đã gặp bí thơ Tỉnh Bạc Liêu và thực hiện việc giảm tô 50% cho nhà nông , tỏ thái độ đồng tình Việt Minh 13.000 giạ lúa , thuốc men và một số vải vóc. Ông thực hiện cho đến Trọn kiếp với Việt Minh là không làm tay sai cho giặc. Ông bị bệnh già và mất năm 1974. Nói tóm lại cuộc đời ông như một giai thoại , được hôn ít nhà văn viết thành sách nhưng chủ yếu để độc giả biết đến ông. Riêng tôi là nam tử rất kiêu hãnh về ông… ”

Theo ông Đức , công tử Bạc Liêu không phải chết trong hoàn cảnh thân tàn ma dại , phá sản , phải đi xin ăn như nhiều thông cáo đã đăng tải. Đến khi chết , tuy không còn là đại điền chủ nhưng gia tư của dòng tộc Trần Gia vẫn còn khấm khá , đặc biệt là một món tiền khổng lồ gửi ở ngân hàng hàng tháng lấy lãi chia nhau. Vì thế , càng không có chuyện ông ăn chơi trác táng đến phá sản… Nghe đến đây , chúng tôi được dịp hiểu rõ hơn về vị công tử này. Còn chuyện đòi đất , ông Đức tuyệt đối phủ nhận. Ông cho biết công tử Bạc Liêu có 3 người vợ , hai người ở Việt Nam , một người là vợ Tây bên Pháp với cộng tất cả lại 7 người con , bây giờ chỉ còn 7 , một ở Pháp , một ở Mỹ. Tất thảy đều không giàu có , thậm chí phần nhiều còn khó nhọc. Tiêu biểu là ông Đức , có một người con gái bệnh bại liệt không đi lại được , ông phải nuôi thê tử bằng nghề xe ôm. Trước kia ông Đức sống trên Sài Gòn. Khi về Bạc Liêu , ông được mời làm chỉ dẫn viên du lịch trong chính dinh thự của ông cha mình. Bí thơ Tỉnh ủy Bạc Liêu đã gặp ông và hứa sẽ tạo điều kiện , cấp đất cho Nhà ở ông. Tuy nhiên , không hiểu vì lý do gì , đến nay Nhà ở ông chỉ mới được mượn nhà , chưa nhận được sổ đỏ. “ cha con tôi đều thống nhất dinh thự này để cho quốc gia quản lý , không để rơi vào tay cá nhân. Báo cáo Nhà ở tôi hiến nhà đất cho quốc gia cũng không chuẩn xác nhưng thời thế đổi thay , quốc gia quản lý cũng là ăn nhập. Chúng ta chỉ mong nơi đây mãi là di tích lịch sử ”- ông Đức tâm sự.

Được biết , hiện khách sạn cửa lò của công tử Bạc Liêu được tỉnh giao cho một doanh nghiệp tư nhân khai khẩn du lịch , trở nên điểm dừng chân không thể thiếu đối với du khách khi đến với Bạc Liêu. Và như thế , tâm nguyện của con cháu công tử Bạc Liêu đã thành sự thực. Ông Đức mong muốn sẽ xây dựng , đăng kí riêng thương hiệu Công tử Bạc Liêu. Âu cũng là một ý hay – đầu tiên đối với ngành du lịch. Quá vãng lịch sử với những con người nổi danh đang và sẽ mãi là thứ Chia của cải vô giá như nhiều Vùng đất , quốc gia đã khai khẩn rất thành công. Cái tên Công tử Bạc Liêu đang đêm ngày góp phần đem lại sự giàu có , thịnh vượng cho tỉnh thì thiết nghĩ việc cấp sổ đỏ cho mảnh đất bốn chục mét vuông cho nam tử vị công tử này đâu có phải là điều gì to tát?